La Dansa de la Mort, het meest kenmerkende onderdeel van de Processó de Verges en uniek in Spanje, zorgt voor de enorme toestroom aan bezoekers.

La Semana Santa. Gedurende de Semana Santa - de Goede Week voorafgaand aan Pasen - trekken er processies van nazarenas en tronos door vele plaatsen in Spanje. Bekend zijn de processies van Sevilla en Malaga. De vaak met veel zilver en kaarsen gedecoreerde tronos hebben daar een enorme omvang en gewicht en worden soms door meer dan honderd leden van een broederschap voetje voor voetje naar de kathedraal gedragen. Weer in andere plaatsen wordt het passieverhaal uitgebeeld. Een bekend voorbeeld daarvan is "la Pasión de Chinchón", die mag rekenen op duizenden bezoekers die van heinde en verre daarvoor naar het stadje bij Madrid komen. Die enorme belangstelling valt ook Verges ten deel. Want ook de Processó de Verges heeft nationale bekendheid. Bij de Processó de Verges gaat het niet zo zeer om de nazarenas en de tronos, die zijn in Verges niet zo indrukwekkend, maar meer om de opvoering van het passieverhaal en in het bijzonder, en daarmee is Verges uniek in Spanje, La Dansa de la Mort.

La Passió. Een aantal episodes uit het lijdensverhaal worden ten tonele gevoerd op een groot podium midden op het langgerekte dorpsplein voor het gemeentehuis. De restanten van een middeleeuws kasteel - een gevel en twee torens - vormen het enorme decor en aan weerskanten van het podium bevinden zich de tribunes. Het schouwspel begint met de Intocht in Jeruzalem als een grote menigte - de inwoners van Jeruzalem - vanuit de zijkant, dwars door het publiek, opkomen. Het deel van het passieverhaal dat zich afspeelt op het Plaça Major eindigt met de scène over de veroordeling van Jezus door Pontius Pilatus tot de dood. Hiermee begint de kruisweg, het tweede deel van het passieverhaal, dat zich zal voltrekken op diverse locaties in het dorp aan de route van de processie.

La Dansa de la Mort. De traditie van La Dansa de la Mort in Verges is heel oud. Hoe de koppeling tussen deze dodendans en het passieverhaal precies tot stand is gekomen weet met niet eens precies, maar mogelijk al in de 14e eeuw werd deze dans in Verges in de nacht van Witte Donderdag op Goede Vrijdag uitgevoerd. Het is de tijd dat de pest in Europa veel doden eiste. Deze eeuwenoude traditie heeft zijn wortels waarschijnlijk in Frankrijk, waar de dans bekend staat als "la dans macabre". De dans, die gedurende de hele periode vanaf de middeleeuwen vrijwel ongewijzigd is gebleven, wordt uitgevoerd door vijf personen, waarvan drie kinderen. Ze dragen een zeis, een vlag, een schaal met as en een klok zonder wijzers met zich mee - voorwerpen die vergankelijkheid en gelijkheid voor iedereen symboliseren; de tijd dringt en niemand ontsnapt aan zijn laatste uur. Hun opstelling heeft de vorm van een kruis en vier personen in zwarte kledij verlichten met hun fakkels deze macabere scène. Op het ritme van de tamboer, ook in een zwarte tuniek, maken de skeletten een kwartslag terwijl ze naar voren gaan. La Dansa de la Mort is in het lijdensverhaal ingepast na de scène over het verraad van Judas in ruil voor 30 zilverlingen en vóór de scene die speelt op het landgoed Gethsemane, de olijventuin. Later, tijdens de processie, wordt de dodendans herhaald.

La Via Dolorosa. Om klokslag twaalf uur van de nacht van witte donderdag op goede vrijdag begint La Via Dolorasa, de kruisweg, die enkele uren zal gaan duren en die diep in de nacht zal eindigen met de kruisiging op het plein bij de kerk. De straatverlichting in Verges is gedoofd en bij het schaarse licht van aan de muren bevestigde fakkels begeeft de stoet zich - op het ritme van schetterende trompetten en de monotone dreun van de tamboers - traag door het overvolle dorp, waarbij Jezus met het kruis wordt voorafgegaan en gevolgd door nazarenas, tronos, fanfares én vijf skeletten. Het is overvol in het dorp, maar met uitzondering van de karakteristieke felle klanken van de fanfare, klinkt er alleen geroezemoes op gedempte toon. Op gezette momenten staakt de ritmische beweging en wordt een van de staties van de kruisweg in beeld gebracht. En La Dansa de la Mort wordt uitgevoerd.

Manages. Om het dorpje vast in de sfeer van Jeruzalem in de dagen van Jezus te brengen trekken in de vooravond, voorafgaand aan een mis en de opvoering van de Passió, Romeinse soldaten door de straten.

De enscenering is gevarieerd en groots opgezet, waarbij tijdens het eerste deel het hele plein - waar zich ook het publiek bevindt - betrokken is en later tijdens de kruisweg een groot deel van het dorp. Veel van de ruim 1100 inwoners tellende bevolking van Verges is, of waren betrokken bij de uitvoering van "La Processó de Verges". Er is altijd wel iemand onder het publiek in de buurt die eerder heeft meegedaan en kan vertellen over hetgeen er gaat gebeuren. La Processó de Verges is in de loop der tijd uitgegroeid tot een waar spektakel met prachtige kostuums en waarbij ook de moderne middelen als licht, geluid, muziek en gevelprojectie worden ingezet. Wie rond Pasen in de buurt is, al dan niet gelovig, mag La Processó de Verges (in 1983 verklaard tot "traditie van nationaal belang") eigenlijk niet missen. Verges ligt circa 10 km van L'Escala.

Vier van de vijf tronos, nazarenas en fanfare in de nachtelijke duisternis, slechts verlicht door fakkels en honderden flitsen van fotocamera's (boven: Jesús Natzarè; onder: La Pietat).